مطالعه جمعیتهایی از گز روغنی موجود در کشور بر اساس ویژگی های کاریوتیپی و پروتئین های ذخیره ای بذر

گز روغنی (moringa peregrina) یکی از گونه های با ارزش درختچه ای و فراموش شده ای است که در مناطقی از جنوب شرقی کشور ما رویش دارد و ارزش داروئی، صنعتی و غذایی زیادی برای آن ذکر شده است. به رغم اهمیت زیادی که این گونه از منظرهای مختلف دارد تا کنون از نظر ویژگی های مختلف زیستی از جمله ویژگی های کاریوتیپی مورد توجه کافی قرار نگرفته است. از این رو مطالعات سیتوژنتیکی با استفاده از بررسی تقسیم میتوز و شمارش و اندازه گیری طول بازوهای کوتاه و بلند کروموزومی در حداقل 4 سلول متافازی از 17 ژنوتیپ از 6 جمعیت مختلف گز روغنی موجود در کشور صورت گرفته و براساس اطلاعات بدست آمده، طول کل کروموزوم، نسبت طول بازوهای کوتاه به بلند و بالعکس محاسبه گردید. آماره های متعددی جهت سنجش تقارن کاریوتیپی ژنوتیپ ها نیز محاسبه شده و با استفاده از روش لوان فرمول کاریوتیپی هر ژنوتیپ تعیین گردیده همچنین ژنوتیپ ها با استفاده از جدول دوطرفه استبینز دسته بندی شدند. ایدیوگرام مربوط به هر ژنوتیپ نیز رسم گردید. بر روی داده های حاصل از صفات کاریوتیپی تجزیه واریانس در قالب طرح فاکتوریل در طرح پایه کاملا تصادفی انجام شد تجزیه واریانس نشان داد که بین جمعیت ها، ژنوتیپ ها و کروموزوم ها و همچنین اثر متقابل بین آن ها در مورد همه صفات کاریوتیپی اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد برای گروه بندی جمعیت ها، ژنوتیپ ها و کروموزوم ها از آزمون دانکن استفاده شد که در نتیجه این دسته بندی جمعیت ها در دسته های متفاوتی قرار گرفتند. به منظور دسته بندی ژنوتیپ های مورد مطالعه، تجزیه خوشه ای به روش ward انجام شد که دندروگرام مربوطه جمعیت ها را به دو گروه تقسیم کرد. پس از استخراج پروتئین های ذخیره ای بذرهای ژنوتیپ هایی از جمعیتهای مورد مطالعه، با الکتروفورز به روش sds-page اقدام به بررسی و ارزیابی تنوع ژنتیکی موجود در درون و بین جمعیت های مذکور در سطح ماکرومولکول های پروتئینی گردید. پس از اجرای الکتروفورز و تثبیت و رنگ آمیزی باندهای پروتئینی، حضور یا عدم حضور باندهای پروتئینی مورد توجه و مطالعه قرار گرفت. داده های حاصل از بررسی های الکتروفورزی نیز مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی از جمله تجزیه خوشه ای قرار گرفتند و توسط آن جمعیت ها به 4 گروه تقسیم شدند. از نظر باندهای پروتئینی، و از نظر کیفی تفاوت زیادی میان ژنوتیپ های مختلف و نیز بین مناطق مختلف این گونه مشاهده نگردید که بتواند مبنای تفکیک و تمایز بین ژنوتیپ ها قرار گیرد. ولی از حیث کمی تفاوت های زیادی بین مناطق و رویشگاه های مختلف و ژنوتیپ ها مشاهده گردید که مورد بحث و بررسی قرار گرفت. بررسی مورفولوژیکی نیز بر روی جمعیت های مختلف بعنوان مطالعات تکمیلی انجام شد.